Rehabilitacja i terapia neurotaktylna
Do najczęstszych wad postawy kręgosłupa należą:
• plecy okrągłe,
• plecy wklęsłe,
• plecy okrągło-wklęsłe,
• plecy płaskie,
• boczne skrzywienie kręgosłupa, czyli skolioza.
Plecy okrągłe:
Charakteryzuje się ona nadmiernym uwypukleniem fizjologicznej krzywizny piersiowej. Bez względu na etiologię wady towarzyszy jej dystonia mięśniowa, czyli różnica napięć antagonistycznie działających grup mięśniowych. Dochodzi do rozciągnięcia mięśni górnej części pleców oraz przykurczy mięśni klatki piersiowej i mięśnia prostego brzucha.
Nieleczona wada postawy może się pogłębić i doprowadzić do garbu, a jej bagatelizowanie u dzieci może prowadzić do różnorodnych powikłań chorobowych. Wady postawy mogą przyczyniać się do zaburzenia w budowie oraz czynnościach narządów i układów organizmu.
Przykłady ćwiczeń korekcyjnych, zaleceń i przeciwwskazań u dziecka z plecami okrągłymi
W plecach okrągłych osłabione są mięśnie grzbietu i mięśnie ściągające łopatki, natomiast nadmiernie napięte i przykurczone mięśnie piersiowe. Poprzez ćwiczenia należy przede wszystkim rozciągnąć mięśnie piersiowe, a następnie wpłynąć na prawidłowe napięcie mięśni grzbietu.
Ćwiczenia korekcyjne:
• Klęk podparty, kolana w rozkroku. Ruch – wyciągnięcie ramion do przodu i opad tułowia do pozycji „ukłonu japońskiego”.
• Klęk podparty, kolana w rozkroku. Ruch – naprzemienne wymachy rąk w górę i skos ze skrętem głowy i tułowia w kierunku ręki wymachowej.
• Leżenie na brzuchu, ręce splecione na karku. Ruch – wyprost tułowia, ściągnięcie łopatek.
• Stanie w rozkroku przed drabinkami, chwytamy szczebel drabinki w połowie klatki piersiowej. Ruch – pogłębianie opadu w przód.
• Leżenie na brzuchu, kończyny dolne ugięte w stawach kolanowych, ręce wzdłuż tułowia, między stopami piłka. Ruch – uniesienie rąk w górę i próba włożenia piłki stopami w ręce.
Zalecenia:
• słuchanie muzyki lub radia w pozycji leżącej na plecach z ramionami ustawionymi na bok i ugiętymi w stawach łokciowych, nogi ugięte w stawach biodrowych i kolanach;
• w czasie siedzenia przy odrabianiu lekcji należy mieć dobre podparcie na odcinek lędźwiowy i dolny piersiowy;
• biurko musi posiadać odpowiednią wysokość, tak, aby dziecko nie było zmuszone pochylać się nadmiernie;
• pływanie stylem grzbietowym.
Przeciwwskazania:
• stanie na rękach, na głowie;
• jazda na rowerze z niską kierownicą;
• siady skrzyżne z wyciągniętymi ramionami w przód;
• unikać wszystkich pozycji, które zaokrąglają plecy i uwypuklają odcinek piersiowy kręgosłupa.
https://www.youtube.com/watch?v=H9Yl0iShmQ8
WADY POSTAWY U DZIECI
Postawa ciała naszych dzieci kształtowana jest głównie w domu i szkole.
Wadami postawy nazywamy występowanie nieprawidłowości (wrodzonych lub nabytych) w układzie mięśniowo szkieletowym, które w konsekwencji mogą prowadzić do trudnych w leczeniu chorób zwyrodnieniowych, dyskopatii czy zespołów przeciążeniowych. Najczęściej jednak są one wynikiem niewłaściwych nawyków, pielęgnowanych już od najmłodszych lat (np. noszenie plecaka na jednym ramieniu, garbienie się), nadwagi czy braku aktywności fizycznej, która pozwalałaby wzmacniać mięśnie pleców oraz nóg. Dlatego w myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, każdy rodzic powinien zwrócić uwagę na prawidłowy rozwój sylwetki i motoryki swojego dziecka.
Wady postawy u dzieci – skąd się to bierze?
Gdy kości i mięśnie rozwijają się są najbardziej podatne na pojawianie się zaburzeń i nieprawidłowości. Dlatego tak ważna jest właściwa edukacja rodziców, ale także nauczycieli w tym zakresie. Opiekunowie powinni być świadomi, że większość wad postawy spowodowana jest wyrobieniem niewłaściwych nawyków w dzieciństwie.
Co głównie szkodzi
1.Siedzący tryb życia – obecnie dzieci bardzo dużo czasu spędzają przed telewizorem lub grając w gry komputerowe.
2.Nieodpowiednie wymiary mebli (w szkole czy w domu) – czyli zbyt wysokie lub zbyt niskie krzesełka czy stoliki.
3.Brak aktywności ruchowej – zapewnienie dziecku odpowiedniej dla niego ilości ruchu, umożliwiającego wszechstronny i harmonijny rozwój fizyczny to sposób, by kości i mięśnie rozrastały się równomiernie
4.Nadwaga – ortopedzi od lat powtarzają, że nadwaga ma fatalny wpływ na kręgosłup, kolana czy kostki.
5.Zaniedbane inne wady, np. wzroku – nasze dziecko, gdy źle widzi pochyla się nienaturalnie do przodu, przechyla głowę, co w dłuższej perspektywie może doprowadzić do rozwinięcia się wady postawy.
Co jako rodzice możemy zrobić dla naszych dzieci?
Niestety, bardzo często zdarza się, że rodzice przychodzą z dzieckiem do specjalisty dopiero wtedy, gdy wada postawy jest już zaawansowana, a powstałych w układzie mięśniowym i kostnym zmian nie da się już cofnąć (można wtedy już tylko hamować ich rozwój). A przecież istnieje prosty sposób, by tego uniknąć. Należy obserwować nasze dziecko, dbać o odpowiednią dietę, ruch i interweniować jeżeli zauważymy jakiekolwiek niepokojące objawy u naszych dzieci. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości należy zgłosić się z dzieckiem do lekarza ortopedy, rehabilitanta lub poradni wad postawy. Osoby te postawią odpowiednią diagnozę i zlecą ćwiczenia odpowiednio dobrane do problemu. Jednak tak jak to napisałam wcześniej bardzo ważna jest profilaktyka. Poniżej podaję linki z filmikami które pomogą nam jako rodzicom zapobiegać problemom.
https://meden.com.pl/artykuly/profilaktyka-wad-postawy-dzieci-mlodziezy
https://www.youtube.com/watch?v=FacAJxiIzh4
Relaksacja
Relaksacja to pojęcie szerokie, istnieje wiele rodzajów treningów relaksacyjnych.
Głównym celem technik relaksacyjnych jest wprowadzenie w stan odprężenia i dobrego samopoczucia fizycznego oraz psychicznego. Relaks jest jednym ze sposobów na łagodzenie napięcia emocjonalnego i stresu – zjawisk obecnych w życiu codziennym, także u dzieci i młodzieży. Trening relaksacyjny wzmacnia koncentrację uwagi, rozwija wyobraźnię, redukuje lęki i agresję, poprawia relacje w grupie.
Przed przeprowadzeniem ćwiczeń relaksacyjnych należy zadbać o przygotowanie dziecka, istotne będą tu ćwiczenia odreagowujące i oddechowe. Pamiętajmy o stworzeniu odpowiednich warunków: zapewnieniu ciszy, wygodnym miejscu do leżenia lub siedzenia (materace, karimaty, dywan) i wcześniejszym przewietrzeniu pomieszczenia. Niezbędna będzie spokojna i odpowiednio dobrana muzyka.
Mocnym atutem relaksacji jest fakt, że nie wymaga żadnego sprzętu ani sali gimnastycznej. Przed przystąpieniem do ćwiczeń należy zaspokoić naturalną potrzebęruchu dziecka, aby mogło odreagować nagromadzone napięcie i emocje.
Relaksacja powinna być przeprowadzana w warunkach, które wywołują odprężenie, wprowadzają dzieci w atmosferę spokoju, bezpieczeństwa i wyciszenia. Celem z kolei jest uzyskanie jak największego rozluźnienia całego ciała, w czym może okazać się pomocna muzyka (poważna lub relaksacyjna).
W czasie prowadzenia ćwiczeń należy zwrócić uwagę na używane słownictwo, umiejętność dokładnego nazywania części ciała, pokazywania ich dzieciom, a także ton głosu osoby prowadzącej. Powinna mieć ona doświadczenie i musi sama nauczyć się przeżywać to, co stara się przekazać dziecku.
Ważna jest wytrwałość. Musimy być konsekwentni i systematyczni w naszych działaniach, gdyż stanowi to o ich powodzeniu. Ćwiczenia stosowane raz na jakiś czas będą formą pomocy doraźnej. Jeśli jednak chcemy zaobserwować trwałe i głębsze efekty powinniśmy wykonywać ćwiczenia przynajmniej 2 - 3 razy tygodniowo.
Należy pamiętać, że dzieci łatwo się zniechęcają, zwłaszcza jeśli czują się do czegoś przymuszane. Dlatego pierwsze doświadczenia z relaksacją powinny być krótkie. Dopiero w miarę upływu czasu i zaobserwowanego zainteresowania nimi dziecka stopniowo wydłużać, pamiętając, by chwalić i nagradzać za odniesione sukcesy i postępy.
Ćwiczenia oddechowe dobrze jest łączyć z ruchami rąk i tułowia:
• wdech z jednoczesnym szybkim wzniesieniem rąk do boku, a wydech z powolnym przesuwaniem rak do przodu, aż do zupełnego ich złączenia;
• wdech z jednoczesnym wzniesieniem rąk bokiem do góry, wydech z powolnym ich opuszczaniem, któremu towarzyszy powolny wydech;
• szybki wdech z jednoczesnym skrętem tułowia w bok, w czasie powolnego wydechu następuje powrót do normalnej pozycji.
• Pomysłem fabularnym do tego typu ćwiczeń jest zabawa, w której dziecko wymyśla, jakim jest stworzeniem – ważne, że jest to stworzenie, które raz rośnie a raz maleje. Klękamy, dłonie opieramy na podłodze, przy wdechu unosimy głowę i „rośniemy”, przy wydechu powoli opuszczamy głowę i „malejemy”.
https://www.youtube.com/watch?v=NogFFcflgSU
https://www.youtube.com/watch?v=P8128iS8o0g
muzyka relaksacyjna
https://www.youtube.com/watch?v=EQm0IYFnAIM
OBSZAR 2 - niewłaściwe napięcie mięśniowe.
Niewłaściwe napięcie mięśniowe może być przyczyną wielu problemów rozwojowych u dzieci. Ważne zatem jest aby od pierwszych dni życia dziecka obserwować je i przeciwdziałać.
Noworodki i małe dzieci które nie rozumieją wydawanych przez nas poleceń musimy rehabilitować sami. Stosujemy wtedy metody rehabilitacji takie jak Vojta i NDT Bobath. masaż Shantala, masaż dziecka ( literatura Bettina Schlömer " Masaż dziecka")
U dzieci starszych sprawa jest łatwiejsza, ponieważ rodzic ma wiele możliwości aby wspomóc swoją pociechę w warunkach domowych.
Oto kilka propozycji które pomogą naszym dzieciom :
- masaż różnymi fakturami,
- masaż z zastosowaniem dużej ilości ugniatań, potrząsań, rotacji w stawach i na długości mięśni
- wszelkiego rodzaju ćwiczenia oporowe ( przy obniżonym napięciu mięśniowym):
1. dziecko siedzi po turecku, a rodzic balansuje delikatnie jego ciałem na boki i przód - tył, w trakcie balansowania dziecko stawia opór.
2. dziecko w pozycji na czworaka i wykonujemy to samo co w poprzednim ćwiczeniu,
3. dziecko leży na plecach, na znak rodzica odrywa glowę i barki od podłoża i przytrzymuje w powietrzu 7 sekund.
4. dziecko leży na plecach, odrywa wyprostowane nogi od pldłoża do konta 45 º i przez 7 sekund przytrzymuje je w górze.
- ćwiczenia rozciągające ( przy wzmożonym napięciu mięśniowym):
1. dziecko leży na plecach, rodzić zgina jedną nogę dziecka w kolanie i przekłada ją za nogę wyprostowaną.
Plecy przylegają go podłoża, jedna ręka rodzica na kolanie nogi zgiętej, druga na barku i wykonujemy rozciągnięcie. To sami robimy po stronie przeciwnej.
2. dziecko leży na plecach, przyciąga zgiętą w stawie kolanowym nogę do klatki piersiowej i przytrzymuje, to samo robi z drugą nogą
3. w pozycji na brzuchu wykonuje fokę
4. pozycja na plecach i dziecko robi kołyskę.
https://www.youtube.com/watch?v=kkz_UCpxRk0
https://www.youtube.com/watch?v=2BQCcIjudZ8
https://www.youtube.com/watch?v=hrk7sMV38ec
https://www.youtube.com/watch?v=gzThAmjyURQ
Nowa sytuacja związana z epidemią wprowadza konieczność zmiany metod pracy.
W związku z tym, że nie możemy się teraz spotykać osobiście, na stronie internetowej Poradni będą zamieszczane materiały i ćwiczenia dla Państwa w domu.
Propriocepcja
Informuje nas, gdzie w przestrzeni znajduje się nasze ciało oraz jak rozłożone są względem siebie jego części, jak bardzo i jak szybko rozciągają się nasze mięśnie i z jaką siłą pracują. Ma również wpływ na prawidłowe napięcie mięśniowe i duży udział w tworzeniu się schematu ciała. Receptory, zwane proprioceptorami, znajdują się w mięśniach, skórze, ścięgnach, stawach, więzadłach i tkance łącznej.
Neurosensomotoryczna terapia taktylna proponuje techniki masażu i stymulacji skóry, które wpływają na rozwój funkcji półkul i kory mózgowej, śródmózgowia i tylnych partii mózgu.
Jest rodzajem masażu, który pobudza oraz przygotowuje receptory skóry do prawidłowego odbioru bodźców sensorycznych pochodzących z otoczenia. Zwiększa świadomość ciała i reguluje zaburzenia skóry w odbiorze wrażeń dotykowych. Reguluje reakcje mózgu na informacje pochodzące ze skóry i mięśni.
Nadrzędnym celem terapii taktylnej jest wyciszenie, aktywizacja świadomości kinestetycznej, poprawa odbioru wrażeń dotykowych, regulacja napięcia mięśniowego oraz wspomaganie integracji sensomotorycznej i integracji odruchów.
Terapia neurotaktylna jest procesem opartym na schemacie chwytów wykonywanych jeden po drugim, wpływających na poszczególne obszary naszego ciała. Wykonuje to masażysta/terapeuta neurotaktylny podczas spotkania z dzieckiem.
Tu chciała bym przedstawić metody, którymi możemy zastąpić stymulację dotykową poszczególnych obszarów w warunkach domowej pracy z dzieckiem.
Techniki pracy:
Obszar 1 – nadwrażliwość dotykowa
Stymulację dotykową, która jest elementem terapii neurotaktylnej możemy zastąpić:
– zawijanie w koc,
– masaż fakturowy całego ciała,
– dociski piłką (od opuszków palców stóp do głowy),
– turlanie,
– chodzenie po chodniczku o zmiennej fakrurze np: folia bąbelkowa, sztuczna trawa, panele, cerata, wykładzina dywanowa (spacer boso, na czwaraka)
– dotykanie wyżej wymienionego chodzniczka różnymi częściami ciała (cała dłoń, opuszki palców, grzbiet dłoni, palce stóp, całe stopy),
– głaskanie dziecka po całym ciele,
– dociski na kościach długich (przedramiona, ramiona, podudzia, uda)
– rozczesywanie włosów palcami, szczotką, głaskanie po głowie.
– rozciaganie kończyn górnych i dolnych (jedna ręka na barku druga na nadgarstku i delikatne rozciągniecie; jedna ręka na biodrze druga na kostce i rozciągniecie)
Na ćwiczenia te poświęcamy 45-50 min dziennie.
Propozycje rodzajów powierzchni:
Miękka, twarda, gładka, śliska, chropowata, cienka, gruba, szorstka, puszysta, gąbczasta, ostra, kłująca, ciepła, zimna, wilgotna.
Witam. Przesyłam film z przykładowymi ćwiczeniami dla dzieci do wykonania w warunkach domowych.